Tài liệu: “Kỹ thuật trồng dừa đạt hiệu qủa cao” – Phần IV
Chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ giúp phát huy tiềm năng năng suất của giống và mang lại hiệu quả cao nhất cho người trồng dừa.
1. Một số đặc điểm quan trọng liên quan đến kỹ thuật chăm sóc dừa.
- Bộ rễ của dừa dày đặc, phát triển khắp các hướng và lan rất xa. Tuy nhiên, khi cây dừa từ 5 tuổi trở lên, có khoảng 70% rễ phát triển cách gốc trong vòng bán kính từ 1,5m đến 2,5m, dưới mặt đất từ 10cm đến 60cm. Đây là vùng rễ chủ yếu hút nước và phân bón để nuôi cây, nên việc bón phân và tưới nước nên tập trung vào vùng nầy.
- Dừa là loại cây trồng cho trái quanh năm. Nếu thực hiện đầy đủ các biện pháp kỹ thuật, mỗi cây có thể cho từ 12 đến 15 buồng hoa trong một năm. Tức là cây dừa có khả năng cho trái cao hơn rất nhiều so với thực tế sản xuất hiện nay. Thời gian cây dừa hình thành hoa, tạo quả kéo dài trong nhiều tháng. Suốt thời gian đó, nếu thiếu dinh dưỡng, dừa sẽ không có lưỡi mèo (tức buồng hoa), hoặc có ít hoa cái và sẽ rụng nhiều trái non. Đó là một trong những nguyên nhân cơ bản làm cho dừa ít trái, có trái gián đoạn hoặc bị treo, làm giảm năng suất. Vì vậy, muốn dừa có trái sai và liên tục, thì phải bảo đảm cho cây dừa luôn đủ dinh dưỡng (ánh sáng, phân và nước). Dừa càng sai trái thì càng cần nhiều dinh dưỡng. Do đó, việc đầu tư chăm sóc cho dừa cần phải liên tục quanh năm.
2. Phân bón và cách bón phân
Cũng như các loại cây trồng khác, phân bón cũng có vai trò quyết định đến khả năng cho trái của cây dừa. Nhưng cây dừa lại có nhu cầu về một số loại phân cao hơn những cây trồng khác, như kali, borax, natri,clor... Dưới đây là bảng hướng dẫn lượng phân bón và cách bón phân cho từng lứa tuổi của cây dừa phù hợp với từng loại đất khác nhau.
1. Phân vô cơ (phân hóa học) được tính bằng gam cho mỗi cây trong một năm, theo tuổi dừa ở từng vùng đất khác nhau, như sau:
* Đối với vườn dừa trẻ.
Vùng đất cát, cát pha
Vùng đất nặng (phù sa, sét):
Đất phèn:
* Đối với vườn dừa tù 5 năm trở lên:
- Lượng phân bón:
Hiện trên thị trường có các loại phân đơn (tức là loại phân chỉ chứa một chất dinh dưỡng như Urê, Lân , Kali..) và phân hỗn hợp đã trộn sẵn nhiều chất như NPK (N là chất đạm, P là lân, K là Kali). Để dễ áp dụng, bà con nên theo hướng dẫn sau đây:
Nếu bón phân đơn, thì mỗi cây dừa trong một năm cần bón bình quân 1kg Urê; 2kg lân nung chảy (hoặc Super lân); 1,2kg KCl (Clorua kali). Nên trộn cả 3 thứ phân lại để bón sẽ đỡ tốn công.
Nếu bón phân hỗn hợp NPK 20-20-15, thì mỗi cây trong 1 năm cần bón 2,2kg, nhưng phải cộng thêm 650 gam phân kali. (vì trong 1kg NPK 20-20-15 chỉ có 200 gam đạm, 200 gam lân và 150 gam kali). Nếu bón NPK 16-16-8 thì mỗi cây trong một năm cần bón 3kg, nhưng phải cộng thêm 800 gam phân kali. (vì trong 1kg phân nầy chỉ có 160 gam đạm, 160 gam lân và 80 gam kali). Bà con nên so sánh giá từng loại phân trong từng thời điểm, để chọn bón theo cách có lợi nhất.
Định lượng phân bón nêu trên là hướng dẫn chuẩn theo yêu cầu thâm canh ở mức bình quân. Nhưng bà con cần quan sát kỹ vườn dừa (xem cây dừa đang xanh tốt hay thiếu dinh dưỡng, hiện tượng rụng trái non...) và căn cứ vào đặc điểm đất trồng (như bị phèn, bạc màu...) và thời tiết (như lúc nắng hạn hay mưa dầm, bị ngập nước...), để linh hoạt tăng – giảm từng loại phân cho phù hợp, nhằm đạt hiệu quả tốt nhất, không để thiếu nhưng cũng tránh lãng phí.
Ngoài lượng phân chủ yếu nêu trên, hàng năm nên bón bổ sung 30 kg vôi trên 1000m2 (nếu đất phèn nên bón 50kg). Theo Viện Nghiên cứu dầu và Cây có dầu, nếu bón thêm 10kg mụn dừa/cây/năm sẽ giúp cải tạo đất trồng dừa và làm gia tăng đáng kể năng suất. Cây dừa cũng cần bổ sung một số ít chất khác, như borax từ 5 đến 10 gam/cây/năm, để phòng trị dừa rụng trái non, bị trăng ăn, bị dính lá chét,... tùy theo thực tế. Ở vùng nước ngọt quanh năm, bà con có thể bón (hoặc pha loãng và tưới) cho mỗi cây vài chục gam muối ăn chia làm nhiều lần trong năm. Vì trong muối có clor và natri rất cần cho cây dừa.
Cách bón:
Để dừa luôn đủ dinh dưỡng, làm gia tăng và ổn định năng suất, với lượng phân nêu trên, nên chia ra bón nhiều lần (bón hằng tháng càng tốt, nhưng ít nhất là 4 lần/năm). Cách bón hiệu quả nhất là xới nhẹ đất trong vùng tập trung nhiều rễ, cách gốc từ 1,5m đến 2,5m (tùy theo tuổi của cây dừa), rải đều, khỏa đất lấp kín phân hoặc phủ mụn dừa hay lá dừa lên trên. Nếu bón phân trong mùa nắng cần tưới đủ nước ngay, để cây hấp thu tốt, tránh phân bị tiêu hao. Nếu bà con không thể bón và tưới đều khắp quanh gốc dừa, thì nên bón tập trung mỗi cây vài mét vuông và tưới đủ nước sẽ có hiệu quả hơn bón lan rộng, nhưng phân không tới được rễ dừa.
2. Bồi bùn và bón phân hữu cơ:
Bồi bùn rất tốt cho dừa, vì trong bùn có nhiều chất hữu cơ và các khoáng chất có ích. Nên bồi bùn vào mùa khô. Nếu kết hợp việc bón phân và bồi bùn phủ lên ngay sau đó thì rất hiệu quả. Tuy nhiên, chỉ nên lấy lượng phù sa tầng mặt để bồi, tránh lấy tầng sét hoặc đất phèn ở tầng sâu.
Ngoài ra, bón càng nhiều phân hữu cơ càng tốt. Để nhiều lá mục trên bờ vườn cũng cung cấp cho dừa nhiều chất hữu cơ.
3. Tưới nước, giữ ẩm đất:
Thiếu nước, cây dừa sẽ không hút được chất dinh dưỡng và sẽ không đậu trái hoặc rụng trái non.
Nên duy trì lớp thực vật trên mặt bờ dừa bằng cách trồng xen, hoặc giữ lớp cỏ mỏng, nhất là cỏ họ đậu, hay dùng tàu dừa và các loại lá cây phủ lên mặt bờ để chống việc rửa trôi đất trong mùa mưa, giữ ẩm đất trong mùa khô, làm tăng độ màu của đất.
Ngoài việc bón phân đi liền với tưới nước như đã nêu. Trong mùa khô hoặc khi bị hạn, khoảng 5 ngày hoặc ít nhất trong 10 ngày cũng phải tưới một lần, với lượng nước đủ thấm xuống tới rễ dừa. Nếu không thể tưới đều khắp, thì nên tập trung nước tưới đủ thấm cho mỗi cây chừng vài mét vuông.
HHD Bến Tre
