HHD - Sau thời gian triển khai quyết liệt các biện pháp phòng trừ sâu đầu đen gây hại trên cây dừa, đến nay tỉnh Bến Tre đã kiểm soát được dịch sâu đầu đen, không để lây lan ra diện rộng, nhiều diện tích dừa bắt đầu phục hồi trở lại.
Ảnh minh họa
Từ tháng 7/2020, trên địa bàn tỉnh Bến Tre đã phát hiện nhiều địa điểm có vườn dừa bị sâu đầu đen gây hại dừa như huyện Bình Đại, Châu Thành, Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc, Chợ Lách và thành phố Bến Tre. Tại khu vực khởi phát của các địa điểm trên, các vườn dừa đều bị gây hại rất nặng, ước thiệt hại sinh trưởng trên 70% số lá và trên 80% năng suất tại những vườn dừa bị hại.
Đến tháng 7/2021, tổng diện tích nhiễm sâu đầu đen đã tăng lên 566 ha, trên 74.000 ha diện tích dừa toàn tỉnh. Tuy nhiên với sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh và Sở Nông nghiệp PTNT tỉnh Bến Tre, cùng với sự hợp lực hỗ trợ về kỹ thuật, vật lực, tài lực của các cơ quan chuyên môn như Trung tâm Bảo vệ Thực vật phía Nam, Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh, các đơn vị chức năng thuộc sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bến Tre, các Công ty thuốc Bảo vệ Thực vật, Các doanh nghiệp Chế biến Dừa của tỉnh (Công ty TNHH Chế biến Dừa Lương Quới, Công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Bến Tre: Betrimex, Công ty TNHH Dừa Định Phú Mỹ, Công ty Cổ phần Chế biến Dừa Á Châu, Công ty TNHH XNK trái cây MêKông, Công ty Cổ phần Đầu tư Dừa Bến Tre, Công ty TNHH Thực phẩm Dừa Xanh; Đến nay cơ bản tỉnh Bến Tre đã kiểm soát được dịch sâu đầu đen, không để lây lan ra diện rộng, nhiều diện tích dừa bắt đầu phục hồi trở lại.
Trong quá trình triển khai phòng trừ, với phương châm an toàn, hữu cơ; cho nên các giải pháp thực hiện được khá cân nhắc và thận trọng, chu đáo với những hoạt động.
Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã tổ chức lớp tập huấn cho các hộ trồng dừa những kiến thức trong việc diệt sâu trên nguyên tắc 4 đúng, áp dụng thuốc sinh học và cung cấp vật liệu nhân nuôi thiên địch như ong ký sinh nhộng đùi to Brachymeria sp, bọ đuôi kìm và cách nhận biết, bảo vệ các loài thiên địch ăn mồi khác trong tự nhiên cho cán bộ kỹ thuật Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật các huyện,
Lập bản đồ số vùng dịch để cập nhật mức độ lan truyền, mối quan hệ về môi trường để đưa ra các giải pháp ứng phó thiết thực.
Điều tra các loài thiên địch trong tự nhiên cũng như thử nghiệm hiệu quả của các loại thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng dầu BSF (được chiết xuất từ nhộng của ruồi lính đen đã được nhũ hóa) có tác dụng tiếp xúc, làm bít lỗ thở của sâu, làm sâu chết và xua đuổi, gây ngán ăn ở sâu. Ong ký sinh mắt đỏ Trichograma spp giúp diệt trứng sâu mới đẻ, đồng thời, tăng cường nhân nuôi và phóng thích bọ đuôi kìm nhằm hỗ trợ kiểm soát sâu đầu đen hại dừa trên địa bàn tỉnh.
Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và PTNT Bến Tre, sau khi các huyện đồng loạt thực hiện việc phòng trừ sâu đầu đen, kết quả đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc bảo vệ thực vật từ 60-95%, riêng đối với những khu vực thả thiên địch, sau 1,5 tháng đã cho thấy mật độ sâu non giảm rõ rệt. Tuy nhiên, do thiếu nguồn nhân công nên việc cắt tỉa tàu lá bị gây hại nặng tiêu hủy trước khi phun không được thực hiện triệt để, tỷ lệ vườn có cắt tỉa là rất thấp hoặc các vườn dừa quá cao việc phun thuốc gặp rất nhiều khó khăn.
Qua chiến dịch phòng trừ sâu đầu đen hại dừa tại Bến Tre vừa qua, có thể rút ra những nhận xét bước đầu như sau:
Những mặt đạt được:
- Được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, quan tâm đồng thuận với nông dân, cán bộ địa phương nên việc thực hiện công tác tuyên truyền và phòng chống đạt hiệu quả tốt. Sự chung tay của các đơn vị hữu quan trong việc hỗ trợ về mặt tài chính, nhân lực và giải pháp kỹ thuật từ các doanh nghiệp tiêu thụ, chế biến dừa cũng như các đơn vị sản xuất, kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trong và ngoài tỉnh.
- Sự hỗ trợ tích cực của Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh, Trung tâm Bảo vệ Thực vật phía Nam trong công tác điều tra, phát hiện, nhân nuôi thiên địch để phục vụ trong công tác kiểm soát phòng trị sâu đầu đen bằng biện pháp sinh học.
Những mặt chưa đạt:
- Các loài thiên địch nhân nuôi còn ít chưa đủ mật số để khống chế hoàn toàn sâu hại, nhằm tiến đến thực hiện mô hình canh tác dừa hữu cơ. Một số nông dân còn nôn nóng, muốn diệt nhanh sâu khi sử dụng thuốc sinh học, cho nên khi sau phun thuốc sinh học, thấy sâu chưa bị tiêu diệt ngay hoàn toàn thì vội phun xịt thêm thuốc hóa học, điều này gây ảnh hưởng đến việc cân bằng hệ sinh thái.
- Một số ít cán bộ, nông dân tại các vùng trồng cây ăn trái còn nhầm lẫn sâu đầu đen hại dừa với một vài loài sâu bệnh khác, do đó làm ảnh hưởng đến công tác thống kê và phòng trừ.
Từ những kết quả đáng phấn khởi bước đầu, hướng tới ngành Nông nghiêp và PTNT sẽ tiếp tục thực hiên tiếp những công việc sau:
- Tiếp tục điều tra phát hiện sớm các trường hợp nhiễm sâu đầu đen để kịp thời khoanh vùng quản lý;
- Tại các vườn dừa đã thả ong ký sinh và các thiên địch khác, ngành chuyên môn khuyến cáo không phun thuốc bảo vệ thực vật. Riêng đối với các cây ký chủ phụ như dừa nước, cau kiểng... khuyến cáo cắt tỉa, tiêu hủy triệt để các tàu lá bị gây hại mà không cần phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật;
- Tích cực phối hợp với Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh đẩy nhanh tiến độ thực đề tài về các giải pháp phòng trừ sâu đầu đen. Tăng cường nhân nuôi thiên địch, nhân rộng các mô hình quản lý bền vững sâu đầu đen trên vườn dừa của tỉnh./.
