Trên địa bàn tỉnh, có 2 hình thức sản xuất thạch dừa: thạch dừa thô và thạch dừa tinh hay còn gọi là thạch dừa thành phẩm. Thạch dừa thô là nguyên liệu để làm nên thạch dừa thành phẩm.
Trên địa bàn tỉnh, có 2 hình thức sản xuất thạch dừa: thạch dừa thô và thạch dừa tinh hay còn gọi là thạch dừa thành phẩm. Thạch dừa thô là nguyên liệu để làm nên thạch dừa thành phẩm.
Tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 10 doanh nghiệp, 320 cơ sở sản xuất thạch dừa (trong đó có: 3 doanh nghiệp, 03 cơ sở sản xuất thạch tinh). Nổi bật nhất: Công ty TNHH Trung Nhạc, Công ty Chế biến SP dừa Cửu Long, Công ty TNHH 1 TV Trương Phú Vinh,… Sản lượng thạch dừa năm 2016 ước đạt 101.460 tấn (trong đó 16.000 tấn thạch tinh). Giá trị sản xuất công nghiệp (GTSXCN) (giá so sánh 2010) ngành chế biến dừa năm 2016 ước đạt 2.700 tỷ đồng, trong đó: GTSXCN của thạch dừa ước đạt: 223,51 tỷ đồng, chiếm 8,26%. Sản lượng xuất khẩu 2016 ước đạt 2.200 tấn.
Về kẹo dừa, trên địa bàn tỉnh có 23 công ty, doanh nghiệp, 77 cơ sở sản xuất kẹo dừa. Nổi bật nhất: Công ty TNHH Sản xuất kinh doanh tổng hợp Đông Á, Công Ty TNHH Vĩnh Tiến, DNTN Tuyết Phụng,… Sản lượng kẹo dừa năm 2016 ước đạt 9.912 tấn. Giá trị sản xuất công nghiệp (giá so sánh 2010) ngành chế biến dừa năm 2016 ước đạt: 2.700 tỷ đồng, trong đó: GTSXCN của kẹo dừa ước đạt: 877.8 tỷ đồng, chiếm 32.51%. Sản lượng xuất khẩu năm 2016 ước đạt 6.000 tấn.
Về thị trường tiêu thụ: Những cơ sở sản xuất thạch thô mang tính tự phát và nhỏ lẻ trong dân, chủ yếu là để xuất khẩu sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch, hoặc làm vệ tinh cung cấp cho một số công ty của Trung Quốc đang đóng trên địa bàn tỉnh hay thông qua các doanh nghiệp trung gian ở TP.HCM và Hà Nội. Các cơ sở sản xuất thạch tinh có thị trường rộng hơn, chủ yếu tiêu thụ nội địa hoặc xuất sang Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Campuchia… Kẹo dừa có thị trường ổn định hơn, tập trung vào nội địa và xuất khẩu sang Trung Quốc, Campuchia, Lào, Đức, Úc, Đài Loan…
Đánh giá chung
Thời gian gần đây, ngành chế biến thạch dừa Bến Tre phải đối mặt với hàng loạt những khó khăn, xuất phát từ những hạn chế trong chất lượng sản phẩm cũng như việc xây dựng và phát triển thị trường. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp đã chủ động cải tiến sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm. Đồng thời, các ngành, các cấp tại Bến Tre cũng đã có những hỗ trợ cần thiết trong công tác xúc tiến thương mại, phát triển thị trường nhằm giúp ngành chế biến thạch dừa Bến Tre có thể phát triển bền vững.
Sản lượng kẹo dừa có xu hướng giảm do thị trường tiêu thụ không phát triển và nguyên liệu dừa trái không cạnh tranh nổi với các sản phẩm cao cấp sử dụng nguyên liệu từ cơm dừa. Để duy trì ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, các doanh nghiệp đã quan tâm đầu tư dây chuyền đóng gói, cải tiến bao bì, nhãn hiệu, xây dựng tiêu chuẩn quản lý chất lượng, không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, mẫu mã đẹp, phong phú về chủng loại để đáp ứng tốt thị hiếu của người tiêu dùng. Tuy nhiên vẫn còn một số cơ sở sản xuất nhỏ chỉ đầu tư cơ giới hóa một số công đoạn sản xuất kẹo, một số công đoạn như cắt, gói vẫn còn sản xuất thủ công, gây khó khăn trong việc xây dựng và đăng ký các tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm để xuất khẩu sang các thị trường cao cấp.
Các vấn đề quan tâm
+ Phần lớn sự hình thành phát triển các doanh nghiệp trong ngành theo hình thức truyền thống gia đình, chưa thoát khỏi tư duy bảo thủ và cạnh tranh cùng ngành hàng, xem các đối tượng sản xuất cùng ngành hàng la “đối thủ” của mình.
+ Quy mô các cơ sở, doanh nghiệp phần lớn còn khá nhỏ lẻ, thiếu hẳn chiến lược cạnh tranh dài hạn, năng lực quản lý, xúc tiến thương mại, phát triển sản phẩm còn yếu và chưa được doanh nghiệp quan tâm đúng mức;
+ Một số doanh nghiệp chưa xuất khẩu trực tiếp đến thị trường nước ngoài phải thông qua các doanh nghiệp trung gian;
+ Giá cả thị trường các sản phẩm dừa trong thời gian qua dao động khá thất thường và nhiều lần suy giảm mạnh làm cho thu nhập của nông dân sụt giảm, các doanh nghiệp chế biến, thương mại các sản phẩm thạch dừa cũng chịu nhiều rủi ro.
Thực tế cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất thạch dừa, kẹo dừa trên địa bàn tỉnh đều là doanh nghiệp vừa và nhỏ, lợi nhuận còn thấp nên hạn chế về năng lực tích luỹ vốn dành cho đổi mới công nghệ. Đồng thời, khối doanh nghiệp này cũng khó huy động vốn qua kênh chứng khoán, khó tiếp cận nguồn vốn của các ngân hàng, đặc biệt là nguồn vốn vay trung và dài hạn, lãi suất thấp phù hợp cho hoạt động nghiên cứu, phát triển và đổi mới công nghệ.
